Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri Kitabının Tanıtımı Bosna Hersekte Yapıldı

YTB Osmanlı coğrafyasındaki 19 ülkede temelden Türk eseri olup sonradan kiliseye dönüştürülen yapılara ilişkin Mehmet Emin Yılmaz’ın envanter çalışması sonrası ortaya çıkan “Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri” kitabına destek vererek okuyucu ile buluşturdu. Kitabın ilk tanıtım programı YTB’nin Anadolu-Rumeli Kültür Sanat fuaye alanında gerçekleştirildi. Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri kitabının Balkanlar’daki tanıtım etkinliği ise Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da yapıldı.

Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi'nde düzenlenen programa, YTB Başkanı Abdullah Eren'in yanı sıra eserin sahibi yüksek mimar Mehmet Emin Yılmaz ile Türk kurum ve kuruluşlarının temsilcileri katıldı.

Eren, YTB olarak Bosna Hersek'e ayrı bir önem verdiklerini, özellikle eğitim ve kültür anlamında çalışmalar yaptıklarını söyledi.

Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri kitabında 19 ülkede Osmanlı Devleti döneminde inşa edilmiş ve kiliseye çevrilmiş eserleri ortaya çıkardıklarını dile getiren Eren, “Bu çalışmayı Mehmet Emin Yılmaz bir mimar ve tarihçi olarak yürüttü. Hocamızın çalışmasından haberimiz oldu. Biz de kendisine, 'gelin, ülke sayısını ve kapsamını genişletelim' dedik. Bu bizim için çok önemli çünkü özellikle Osmanlı'nın elinden çıktıktan sonra cami hüviyetini kaybettirip kilise olarak kullanılan eserlerin neler olduğunu bilmemiz lazım” dedi.

Cami olarak inşa edilip de kiliseye çevrilen eser sayısının çok fazla olduğunu anlatan Eren, “Bize zaman zaman cami yapılan kiliselerle alakalı eleştiriler gelebiliyor. Fakat tersinden baktığınızda inanılmaz bir tenakuz var. Cami olarak inşa edilip de kiliseye çevrilen eser sayısı diğerinden katbekat fazla, kıyas kabul etmez. Biz bunu bir hoşgörü iklimi içerisinde yürütme taraftarıyız ama ortaya rakamlar konacaksa ve savunulacaksa biz de diyoruz ki 'bakın 19 ülkede 451 eser, bunlar cami, medrese, bunlar bir İslam eseri olarak inşa edilmiş, han olabilir, hamam olabilir, siz bunları sonradan başka amaçlarla kullanmaya başlamışsınız” dedi.

Eserin yazarı Mehmet Emin Yılmaz ise 12 yıllık bir çalışma yaptığını, Türkler tarafından yapılan ve kiliseye çevrilen mimari eserleri tespit ettiğini aktararak incelenen eserlerin büyük kısmının Balkanlar'da bulunduğunu söyledi. İncelenen 451 eserden 345’inin cami olduğunu ifade eden Yılmaz, “İncelenen 451 eserden 345 tanesi cami geri kalanlar ise türbeler, tekkeler ve diğer binalar. Balkanlar'daki belli başlı Osmanlı şehirlerinde yapılmış selatin camiler yani padişahların yaptırdığı camiler var. Drama'da Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid'in yaptırdığı Eski Cami olarak bilinen yapı 14. yüzyılda yapılmış, Balkanlar'ın en eski selatin camisi, 1924 yılındaki nüfus mübadelesinden sonra Yunanistan'ın mülkiyetine geçiyor ve kiliseye çevriliyor. Benzer şekilde Sofya'da Mimar Sinan'ın eseri Kara Cami var, o da 1900'lü yılların başında kiliseye çevrilmiş ve hala kilise olarak kullanılıyor” diye konuştu.